श्री महालक्ष्मी अष्टकम् ( shree Mahalakshmi Ashtakam) हा एक सुंदर व अत्यंत प्रभावी स्तोत्रसंग्रह आहे जो देवी महालक्ष्मीची स्तुती करतो. श्री महालक्ष्मी अष्टक स्तोत्राची रचना देवराज इंद्र यांनी केली आहे. तिन्ही लोकातून लक्ष्मी अदृश्य झाल्या होत्या. ह्या संकटातून निघण्यासाठी इंद्र देवांनी या स्तोत्राची रचना केली. हा स्त्रोत वाचल्याने देवी महालक्ष्मी प्रसन्न होतात आणि धन-धान्य, सुख-समृद्धी प्राप्त होते.
॥ महालक्ष्म्यष्टकम् ॥
नमस्तेऽस्तु महामाये श्रीपीठे सुरपूजिते ।
शङ्खचक्रगदाहस्ते महालक्ष्मि नमोऽस्तु ते ॥ १॥
नमस्ते गरुडारूढे कोलासुरभयंकरि ।
सर्वपापहरे देवि महालक्ष्मि नमोऽस्तु ते ॥ २॥
सर्वज्ञे सर्ववरदे सर्वदुष्टभयंकरि ।
सर्वदुःखहरे देवि महालक्ष्मि नमोऽस्तु ते ॥ ३॥
सिद्धिबुद्धिप्रदे देवि भुक्तिमुक्तिप्रदायिनि ।
मन्त्रमूर्ते सदा देवि महालक्ष्मि नमोऽस्तु ते ॥ ४॥
आद्यन्तरहिते देवि आद्यशक्तिमहेश्वरी ।
योगजे योगसम्भूते महालक्ष्मि नमोऽस्तु ते ॥ ५॥
स्थूलसूक्ष्ममहारौद्रे महाशक्तिमहोदरे ।
महापापहरे देवि महालक्ष्मि नमोऽस्तु ते ॥ ६॥
पद्मासनस्थिते देवि परब्रह्मस्वरूपिणि ।
परमेशि जगन्मातर्महालक्ष्मि नमोऽस्तु ते ॥ ७॥
श्वेताम्बरधरे देवि नानालङ्कारभूषिते ।
जगत्स्थिते जगन्मातर्महालक्ष्मि नमोऽस्तु ते ॥ ८॥
【फलश्रुति】
महालक्ष्म्यष्टकं स्तोत्रं यः पठेच्च भक्तिमान् नरः ।
सर्वसिद्धिमवाप्नोति राज्यं प्राप्नोति सर्वधा ॥ 9॥
एककाले पठेन्नित्यं महापापविनाशनम्।
द्विकालं यः पठेन्नित्यं धनधान्यसमन्वितः॥10॥
त्रिकालं यः पठेन्नित्यं महाशत्रुविनाशनम्।
महालक्ष्मीर्भवेन्नित्यं प्रसन्ना वरदा शुभा॥11॥
(इति इन्द्रकृतं महालक्ष्म्यष्टकं सम्पूर्णम्)
महालक्ष्मी अष्टक स्तोत्राचा मराठी विस्तृत अर्थ
हे महामाया, देवी! तू श्रीपीठावर अधिष्ठित आहेस व देवांच्या पूजा केली जातेस. तुझ्या हातात शंख, चक्र आणि गदा आहे. तुला नमस्कार!
तु गरुडावर आरूढ आहेस आणि कोलासूर या राक्षसाला भिती वाटतेय. सर्व पापांचा नाश करणारी देवी, तुझ्या चरणी प्रणाम!
सर्व काही जाणणारी, सर्वांना वरदान देणारी, दुष्टांना भयभीत करणारी आणि सर्व दुःख निवारण करणारी देवी, तुझी वंदना!
सिद्धी, बुद्धी देणारी, भोग व मुक्ती दान करणारी, सदैव मंत्ररूप असलेली महालक्ष्मी, तुझी आराधना!
ज्याची सुरूवात आणि शेवट नाही, आद्यशक्तीची मूर्ती, योगातून जन्मलेली योगसम्भूती देवी, तुझी स्तुती!
ज्याच्या रूपात स्थूल-अस्थूल विश्वाचा आविष्कार होतो, मोठ्या शक्तीची मूर्ती, महापापांचा हनन करणारी, तिला वंदन!
पद्मासनावर बसलेली, परब्रह्माचा स्वरूप असलेली, जगाची माता आणि पराधीश देवी, तुझी पूजा!
श्वेत वस्त्र धारण करणारी, नाना अलंकारांनी सजलेली, या जगात अधिष्ठित, जगाची माता महालक्ष्मी, तुझ्या चरणी वंदना!
जो मनापासून आणि श्रद्धेने हा महालक्ष्मी अष्टक वाचतो, त्याला सर्व सिद्धी प्राप्त होतात आणि तो सर्वदा राज्य प्राप्त करतो.
दिवसाकाठी एकदा पठण करणारा सर्व मोठ्या पापांना नष्ट करतो. दोन वेळा पठण करणारा समृद्धीने, धनधान्याने परिपूर्ण होतो.
तीन वेळा (सकाळ, दुपार, संध्याकाळ) पठण करणारा महाशत्रूंचा नाश करणारा होतो. त्याच्यावर महालक्ष्मी सदैव प्रसन्न राहते व तो लाभदायक ठरतो.
या श्लोकांचा मराठी अर्थ तुमचा आत्मसात करून, श्रद्धेने आणि निष्ठेने पठण केल्यास महालक्ष्मीची कृपा, सुख, समृद्धी, आणि यश तुमच्या जीवनात नक्की येते.
याच्या नियमित पाठाने धन, वैभव, बुद्धी, समृद्धी इत्यादी सिद्धी प्राप्त होतात आणि पूजा करणाऱ्याच्या सर्व प्रकारच्या अडचणी दूर होतात.
श्री महालक्ष्मी अष्टक स्तोत्रातील श्लोकांचे संदर्भ आणि त्यामागील पौराणिक कथा
श्री महालक्ष्मी अष्टक हा स्तोत्राचा मूळ संदर्भ देवराज इंद्र यांच्याशी जोडलेला आहे.
पुराणानुसार, एकदा इंद्र देव धन, वैभव व शक्तीपासून विरक्त झाले होते कारण त्यांच्यावर काही श्राप आणि संकटे आली होती. या संकटातून मुक्त होण्यासाठी त्यांनी देवी महालक्ष्मीची स्तुती करून तिच्या कृपेची प्रार्थना केली. देवी महालक्ष्मी या स्तोत्रातील विविध रूपांमध्ये वर्णिल्या आहेत ज्या विश्वाची माता, संपत्ती व शक्ती देणाऱ्या आहेत. श्लोकात महालक्ष्मीचे विविध रूपे, गुणधर्म आणि देवतांच्या आदरातील खास वैशिष्ट्ये सांगितली आहेत. उदाहरणार्थ, तिला शंख, चक्र, गदा यांचा गरुडारूढ यांच्या स्वरूपात दाखवले आहे जी दुष्टशक्तींना नष्ट करते. तिने योगाचा जन्म दिला आहे व ती सर्वज्ञाणी, सर्वशक्तिमान, सर्वदुःख निवारण करणारी मूर्ती आहे. या सर्व स्वरूपांतून ती जगतची पालनकर्ती आणि समृद्धीची मूर्ती मानली जाते.
पौराणिक दृष्टिकोनातून, या स्तोत्राचा जप केल्याने भक्ताच्या मनातील सर्व अडथळे दूर होतात, तो धन, सुख, यशस्वी जीवन आणि समृद्धी प्राप्त करतो, याचा उल्लेख विविध पुराणांत आहे. हे स्तोत्र जपणे म्हणजे देवी महालक्ष्मीच्या कृपाकडे जाण्याचा एक मार्ग आहे आणि ती आपल्या भक्तांचा कल्याण करणारी देवता आहे. या सर्व श्लोकांचे संदर्भ आणि कथा हिंदू पुराणांमध्ये, विशेषतः भागवतमहात्म्य व विष्णुपुराणातील समुद्रमंथन व देवींच्या विविध रूपांची कथा यामध्ये विस्ताराने उपलब्ध आहेत. या कथा महालक्ष्मीच्या भक्तांना वैभव, समृद्धी व संकटमुक्त जीवन प्राप्त करण्यासाठी प्रेरणा देतात.
सरतेशेवटी, महालक्ष्मी अष्टकाचा प्रत्येक श्लोक या देवीच्या वैशिष्ट्यांचे गौरव आहे आणि त्यातील पौराणिक पात्रे व प्रसंग भक्तांना आध्यात्मिक उन्नतीस मार्गदर्शन करतात. नियमित जपाने भक्ताला महान आशीर्वाद लाभतात.
